Przestępstwa skarbowe

Jako przestępstwa i wykroczenia skarbowe rozumiemy czyny zabronione, co do których zasady odpowiedzialności zostały określone w Kodeksie karnym skarbowym. Ustawa ta określa odrębne zasady ponoszenia odpowiedzialności karnej za te czyny zabronione, do których jedynie w pewnym zakresie odnosimy przepisy Kodeksu karnego. Przestępstwa i wykroczenia skarbowe polegają na naruszeniu interesów finansowych Skarbu Państwa, są zazwyczaj związane z nieprawidłowościami dotyczącymi rozliczeń podatkowych, ale też np. uiszczania należności celnych i organizacji gier hazardowych. Odpowiedzialność karna za ich popełnienie dotyczyć może jednak nie tylko podatników, ale także podmioty zajmujące się w imieniu podatników ich sprawami gospodarczymi (np. członkowie zarządu spółki prawa handlowego będącej podatnikiem).

Znajomość prawa karnego skarbowego umożliwia m.in.:

  • uniknięcie odpowiedzialności karnej przy dokonywaniu optymalizacji podatkowej;
  • uniknięcie odpowiedzialności karnej przy nieopłacaniu należności publicznoprawnych z powodu problemów finansowych;
  • wzięcie pod uwagę ryzyk związanych z odpowiedzialnością karnoskarbową przy analizowaniu aspektów podatkowych planowanej transakcji;
  • przyjęcie najlepszej strategii działania w powiązanych z postępowaniem karnoskarbowym postępowaniach podatkowych;
  • uniknięcie sytuacji, gdy organy podatkowe uniemożliwiają przedawnienie należności podatkowych, powołując się na fakt prowadzonego postępowania karnoskarbowego.

Publikacje - Przestępstwa skarbowe

Postanowienie sygnalizacyjne NSA: koniec nadużywania KKS?

14 kwietnia 2025 roku Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. I FSK 1078/24) wydał wyrok w składzie siedmiu sędziów, który może istotnie wpłynąć na praktykę organów podatkowych w zakresie wszczynania postępowań karnych skarbowych. NSA uznał, że wszczęcie takiego postępowania wyłącznie w celu zawieszenia biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego – bez jego realnego prowadzenia – może być nieskuteczne, a […]

Jednolite orzecznictwo w zakresie ochrony podatników przed instrumentalnym wszczynaniem postępowań karno-skarbowych – uchwała NSA

Wojewódzkie sądy administracyjne dotychczas nie przyjęły jednolitej linii orzeczniczej dotyczącej możliwości kontroli przez nie zasadności i legalności wszczynania postępowań karno-skarbowych w sytuacji, w której zbliżał się termin przedawnienia zobowiązania podatkowego. Naczelny Sąd Administracyjny w celu ujednolicenia orzecznictwa, ale również zapewnienia ochrony praw obywateli oraz ich zaufania do sądów oraz systemu prawa, dnia 24 maja 2021 roku, […]

Czynny żal w prawie karnym skarbowym – elektroniczny czy papierowy?

W dobie postępującej cyfryzacji naszego życia, spotęgowanej i przyspieszonej przez okres pandemii, w którym większość rzeczy staramy się robić „zdalnie” i „elektronicznie”, szczególnie istotna staje się możliwość dokonywania zdalnie różnych czynności prawnych, bez wychodzenia z domu czy biura i bez wymuszonej wizyty w urzędzie. Przykładem stworzenia obywatelom, w tym także przedsiębiorcom, takiej możliwości było wprowadzenie […]

Koniec instrumentalnego stosowania przepisów przez organy podatkowe? Poznaliśmy uzasadnienia wyroków NSA

„W szczególności za nieakceptowalną praktykę w demokratycznym państwie prawnym uznawane jest działanie organów podatkowych, które tuż przed upływem 5-letniego terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego wszczynają postępowania karnoskarbowe w sprawie deliktu skarbowego wyłącznie celem zawieszenia biegu terminu przedawnienia tego zobowiązania.” Jest to fragment pisemnego uzasadnienia przełomowego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 lipca 2020 roku, o […]

Przełomowe wyroki NSA w zakresie biegu przedawnienia zobowiązań i przestępstw podatkowych

Artykuł 70 § 6 pkt 1 Ordynacji Podatkowej umożliwia wstrzymanie rozpoczęcia bądź zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, gdy wszczęte zostanie postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. Obserwacja wieloletniej praktyki organów w zakresie stosowania przepisu, jak również jego analiza budzi wiele wątpliwości związanych z interpretacją oraz możliwościami nadużywania wskazanej regulacji. Ogromne znaczenie […]

Propozycje zmian w prawie karnym skarbowym – w kierunku surowszej karalności

Ministerstwo Sprawiedliwości ogłosiło w ostatnim czasie projekt zmian w Kodeksie Karnym Skarbowym. Aktualnie do końca zbliża się etap uzgodnień międzyresortowych, konsultacji i opiniowania. Projekt jest dostępny do wglądu tutaj.

Fiskus sięga po podsłuchy z postępowania karnego

Naczelny Sąd Administracyjny w ubiegłym roku zajmował się kwestią możliwości wykorzystywania w postępowaniu podatkowym, w celu ustalenia wysokości zaległości podatkowej, materiałów uzyskanych w toku innego postępowania – w szczególności przez zastosowanie podsłuchów. Oczywiście, w praktyce największe znaczenie praktyczne ma wykorzystywanie przez fiskusa materiałów z podsłuchów i innych czynności dokonywanych w toku postępowania karnoskarbowego. Oba te […]

O (nie)dopuszczalności wprowadzania taryfikatora kar przez Prokuratora Krajowego

Liczne kontrowersje w ostatnich dniach wywołuje kwestia tzw. taryfikatora kar, który prokurator krajowy, Bogdan Święczkowki, w marcu tego roku miał przesłać do prokuratorów regionalnych w całym kraju. Rzeczony taryfikator miał zawierać wytyczne wskazujące o jakie kary powinni wnioskować prokuratorzy w sprawach o przestępstwa gospodarcze. Według tych wytycznych, podstawowym wyznacznikiem wymiaru wnioskowanej kary powinien być rozmiar […]

Nasz zespół