Przestępstwa gospodarcze

Na prawo karne gospodarcze składają się przepisy określające przestępstwa gospodarcze, to jest czyny zabronione, w których kryminalizowane są patologiczne zachowania zagrażające lub naruszające obrót gospodarczy.
Do najważniejszych przestępstw gospodarczych uregulowanych w kodeksie karnym (odpowiedzialność kodeksowa) oraz innych ustawach (odpowiedzialność pozakodeksowa) zaliczyć możemy przestępstwa: niegospodarności, oszustwa gospodarczego, prania pieniędzy, przestępstwa skierowane przeciwko wierzycielom, przeciwko informacji gospodarczej, przeciwko własności intelektualnej, przeciwko przetargom publicznym, przeciwko oznaczeniom produktów, przestępstwa związane z obrotem papierami wartościowymi, przestępstwa korupcyjne, przestępstwa naruszenia tajemnicy gospodarczej oraz inne przestępstwa.

Przepisy prawa karnego gospodarczego chronią:

  • obrót gospodarczy rozumiany jako zbiór stosunków prawnych, gospodarczych równoprawnych uczestników obrotu gospodarczego, a więc stosunków o charakterze równorzędnym, chroniąc tym samym dynamikę obrotu gospodarczego (w ujęciu wewnętrznym)
  • chronią instytucje, ich prawidłowe funkcjonowanie oraz podstawy i reguły obrotu gospodarczego (prawo karne ustrojowo-gospodarcze), chroniąc tym samym statykę obrotu gospodarczego (w ujęciu zewnętrznym).

Znajomość oraz podstawowa wiedza z zakresu przestępstw gospodarczych, określających podstawy odpowiedzialności karnej w obrocie gospodarczym są przydatne dla osób doradzających i obsługujących różnego rodzaju podmioty gospodarcze, w tym spółki prawa handlowego, ale także dla samych przedsiębiorców. Powyższa materia, zagadnienie rzeczywistego obowiązywania tych przepisów w obrocie gospodarczym i w życiu społecznym nabiera szczególnego znaczenia w ostatnim czasie, między innymi z uwagi na dynamikę pozakodeksowych przepisów karnych gospodarczych oraz wzrost kryminalizacji obrotu gospodarczego w Polsce

Publikacje - Przestępstwa gospodarcze

Ucieczka przed egzekucją przez dłużnika-posiadacza

Przedsiębiorcy jako wierzyciele często borykają się z problemem dotyczącym dłużników, którzy podejmują działania mające na celu utrudnianie lub wręcz uniemożliwienie egzekucji. W zdecydowanej większości przypadków dotyczy to sytuacji, w której dłużnik jest winien po prostu określoną sumę pieniędzy i stara się ukrywać na różne sposoby swój majątek. Wówczas, kiedy dłużnik w sposób bezprawny utrudnia prowadzenie […]

Białe Kołnierzyki

Postępowanie wykonawcze przeciwko podmiotowi zbiorowemu

Ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary -u.o.p.z. nie wprowadza odrębnych, samodzielnych regulacji w zakresie postępowania wykonawczego. W art. 42 u.o.p.z. wskazano wprost, że do wykonania orzeczonej kary pieniężnej, przepadku, zakazów, obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz podania wyroku do publicznej wiadomości stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu karnego […]

Deregulacja w Kodeksie spółek handlowych a odpowiedzialność karna

W czerwcu 2025 roku Ministerstwo Sprawiedliwości opublikowało projekt ustawy zmieniającej Kodeks spółek handlowych (KSH) oraz niektóre inne ustawy, w tym ustawę o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych i ustawę o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Celem nowelizacji jest zarówno uproszczenie części procedur, jak i dostosowanie przepisów do realiów obrotu gospodarczego oraz potrzeb praktyki wymiaru sprawiedliwości. W […]

Art. 244c kodeksu karnego – zawiadomienie o przestępstwie skuteczniejsze od pozwu?

Art. 244c kodeksu karnego wprowadza istotne zmiany w egzekwowaniu obowiązków naprawienia szkody. Jego zastosowanie może skutkować przeniesieniem sporów cywilnych na grunt prawa karnego, co budzi wiele wątpliwości. Przepis ten nie określa, czy za jedno niewykonane zobowiązanie można odpowiadać wielokrotnie, co rodzi ryzyko nadużyć. Czy nowe rozwiązanie to krok w stronę skuteczniejszej ochrony wierzycieli, czy niebezpieczne […]

,

Białe Kołnierzyki

Karnoprawna ochrona informacji i danych należących do przedsiębiorstwa

Nie­rzad­ko naj­cen­niej­szym skład­ni­kiem ma­jąt­ku przed­się­bior­stwa są po­sia­da­ne przez nie in­for­ma­cje, sta­no­wią­ce ta­jem­ni­cę przed­się­bior­stwa. Ta­jem­ni­ca z re­gu­ły obej­mu­je da­ne tech­nicz­ne, tech­no­lo­gicz­ne, han­dlo­we lub or­ga­ni­za­cyj­ne. Do in­for­ma­cji sta­no­wią­cych wła­sność przed­się­bior­stwa o naj­więk­szej war­to­ści ma­te­rial­nej naj­czę­ściej za­li­cza się da­ne ta­kie jak know how, ba­zy da­nych klien­tów lub kon­tra­hen­tów. Po­ja­wia się za­tem py­ta­nie czy in­for­ma­cje sta­no­wią­ce wła­sność przed­się­bior­stwa pod­le­ga­ją ochro­nie kar­no­praw­nej, a je­śli […]

Możliwe konsekwencje prawnokarne braku przeprowadzenia dematerializacji akcji

Proces dematerializacji akcji, czyli zastąpienia papierowych dokumentów akcji zapisami elektronicznymi w rejestrze prowadzonym przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych (KDPW), stanowi kluczowy element modernizacji rynku kapitałowego. W Polsce obowiązek ten wynika z nowelizacji Kodeksu spółek handlowych oraz przepisów Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Niedopełnienie tego obowiązku przez spółkę publiczną może prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym […]

Białe Kołnierzyki

Syndyk masy upadłościowej a działanie w imieniu pokrzywdzonego w postępowaniu przygotowawczym

Powszechnie wiadomym jest fakt uczestnictwa syndyka masy upadłościowej w postępowaniach dotyczących masy upadłości lub przedmiotu wchodzącego w jej skład. Nie jest jasnym jednak, czy syndyk może działać w imieniu pokrzywdzonego upadłego w sprawach karnych gospodarczych i prowadzi to niekiedy do problemów praktycznych. Przepisy bowiem nie wskazują jednoznacznie na moment, w którym syndyk uzyskuje legitymację czynną […]

Białe Kołnierzyki

Fałszerstwo dokumentów – czy Twoje dokumenty są bezpieczne?

Każdy z nas korzysta codziennie z różnego rodzaju dokumentów, które służą jako dowody tożsamości, potwierdzenia transakcji czy świadectwa edukacyjne. Odgrywają one kluczową rolę w społeczeństwie, bowiem umożliwiają sprawne funkcjonowanie systemów prawnych, ekonomicznych czy administracyjnych. W toku codziennych czynności rzadko myślimy o tym, czy dokumenty, z którymi mamy styczność są autentyczne. Wręcz przeciwnie, raczej opieramy się […]

Kto i w jakim zakresie ponosi odpowiedzialność za naruszenie obowiązków AML?

Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu stanowi obszar wysoce istotny z perspektywy organów krajowych oraz unijnych. Obowiązki ciążące na podmiotach prywatnych są rozbudowane, a w związku z podejściem risk-based approach i niewystarczającym wsparciem ze strony regulatora, rodzą wiele wątpliwości w zakresie praktycznego ich zastosowania. Konieczność identyfikacji i weryfikacji beneficjenta rzeczywistego, ustalenia źródła pochodzenia majątku klienta, […]

Konfiskata rozszerzona – jak się przed nią zabezpieczyć?

Toczące się postępowanie karne wiąże się z ryzykiem nie tylko dla potencjalnego sprawcy, ale również dla jego kontrahentów. Wynika ono z jednej strony z możliwości przesłuchania ich, zażądania wydania dokumentów, a z drugiej z ryzyka utraty środków pieniężnych. Jak to możliwe? Tzw. konfiskata rozszerzona może zostać w takich przypadkach orzeczona na podstawie przepisów kodeksu karnego. […]

Białe Kołnierzyki

Odpowiedzialność karna za błąd medyczny

Z uwagi na rosnącą świadomość prawną społeczeństwa – w szczególności w zakresie posiadanych przez pacjentów praw, a także z uwagi na powszechność świadczonych usług medycznych (zarówno w sektorze publicznym jak i prywatnym) rośnie liczba postępowań dotyczących odpowiedzialności publicznoprawnej oraz cywilnoprawnej osób i podmiotów wykonujących zawody medyczne oraz realizujących takie usługi. Świadcząc usługi medyczne warto mieć […]

Białe Kołnierzyki

Czy wspólnik mniejszościowy spółki będzie mógł sabotować jej działania za pomocą prawa karnego?

Nowelizacja kodeksu karnego, która weszła w życie w październiku 2023 r., wprowadziła zmianę w odpowiedzialności karnej osób zarządzających spółkami. W jej efekcie poszerzono krąg osób, które mogą domagać się ścigania osób w ich ocenie w sposób nieprawidłowy zarządzających podmiotem zbiorowym. Obecnie mogą to uczynić obok pokrzywdzonego: wspólnik, akcjonariusz lub udziałowiec pokrzywdzonej spółki lub członek pokrzywdzonej […]

Białe Kołnierzyki

Nierzetelne prowadzenie dokumentacji działalności gospodarczej a odpowiedzialność karna

W polskim Kodeksie karnym znajduje się kilkanaście podstawowych rodzajów przestępstw wymierzonych w obrót gospodarczy. Wśród nich wyróżniają się te najczęściej obecne w aktach oskarżenia, takie jak udaremnienie zaspokojenia wierzyciela lub oszustwo kredytowe. Stosunkowo mało znanym rodzajem przestępstwa jest nierzetelne prowadzenie dokumentacji działalności gospodarczej. Przestępstwo to, ze względu na relatywnie rzadko prowadzone postępowania, pozostaje nieznane szerszemu […]

Białe Kołnierzyki

Restrukturyzacja przedsiębiorstwa a odpowiedzialność karna z tytułu działania na szkodę wierzycieli

Postępowanie restrukturyzacyjne jest szansą dla wielu przedsiębiorstw na wyjście z trudnej sytuacji. Jego celem jest poprawa sytuacji przedsiębiorstwa i uniknięcie konieczności ogłoszenia upadłości. Z założenia restrukturyzacja ma być korzystniejsza także dla wierzycieli, jednak zdarza się, że źle reagują oni na jej wszczęcie. Coraz częściej słyszy się o tym, że wierzyciele składają zawiadomienia o przestępstwie w […]

Odpowiedzialność karna menedżera za rozporządzanie mieniem w okresie zagrożenia niewypłacalnością

Osoby zarządzające podmiotami, mającymi problem z płynnością finansową i regulowaniem swoich bieżących zobowiązań, niejednokrotnie stają przed koniecznością podejmowania trudnych decyzji biznesowych. Nierzadko osoby te nie mają świadomości, że ich działania mogą mieć przełożenie na ich osobistą odpowiedzialność karną. Dotyczy to w szczególności czynności podejmowanych właśnie w okresie zagrożenia niewypłacalnością. Niestety, konstrukcja przepisów prawa karnego w […]

Kradzież spółki

Mogłoby się wydawać, że spółki nie można „ukraść”. Kodeks karny wskazuje bowiem, że przestępstwo kradzieży występuje w przypadku „zabrania w celu przywłaszczenia cudzej rzeczy ruchomej” oraz „uzyskania bez zgody osoby uprawnionej cudzego programu komputerowego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej”. Spółka nie jest ani rzeczą ruchomą, ani cudzym programem komputerowym? Czy zatem spółki nie można ukraść? […]

Nasz zespół